Haber Merkezi

TÜİK'in GSYH verilerini açıklaması sonrasında Dünya yazarı İbrahim Kahveci, 'Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığında kazanan iller' başlığıyla bir yazı yazdı. Kahveci'nin yazısında, Mersin, 'Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığında 2014’de 9 bin 599 dolar, 2023’te ise 12 bin 25 dolar gayri safi yurt içi hasıla geliri elde ettiğine dikkat çeken Kahveci, kentin 25,7 değer artışı ile 5’inci il olduğunu vurguladı.

Kahveci'nin yazısı şöyle: “Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) iller bazında GSYH verilerini açıkladı. Veriler 2004- 2023 dönemine ait ve biz bunu ikiye bölüyoruz. İlk bölümde Erdoğan’ın Başbakan olduğu döneme bakıyoruz. Türkiye’de 2004 yılında kişi başına gelir 6.021 $... Ve 2013 yılında kişi başına ge­lir 12.582 $. Kişi başına gelir artışı %109,0.

Peki bu dönemde hangi illerde kişi başına gelir yüksek arttı? İlk sırada Mardin görülüyor. 2.338 $’dan 6.362 $’a %172,1’lik bir artış. Aynı Mardin Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı döneminde de en fazla kazancını artıran iller arasında yer alıyor. İkinci sırada Bingöl yer alıyor. Bingöl’de kişi başına gelir 2004 yılında 2.300 $ iken 2013 yılında %165,5 artışla 6.105 $ seviyesine geliyor. Fakat Bingöl Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı döneminde kazancı sürdürse de Türkiye orta­lamasının gerisinde kalıyor. Erdoğan’ın Başbakanlığı döneminde en fazla kazanan 3. İl ise Bayburt. Orada da kişi başına gelir 3.215 $’dan %157,0 artış­la 8.262 $ seviyesine çıkış yaşanıyor.

Lakin Bayburt için sonraki dönem tam bir facia… Ve 2004-2013 yıllarında geride kalan iller. Evet, bu iller de büyüdü ama genel ortalamanın gerisinde kaldılar. Türkiye’de 2004-2013 yıllarında kişi başına gelir %109,0 artarken Tekirdağ’da bu artış sadece %76,5’da kaldı. Tekirdağ’da kişi başına gelir genel ortalamanın üzerinde olmasına rağmen artış hızı en düşük il oldu.

İkinci sıradaki olumsuz ilimiz ise Aydın’dı. Orada da gelir 4.911 $ iken 2013 yılında 8.783 dolara yükselirken artış sadece %78,8’de kaldı. Ve 3. olumsuz ilimiz Denizli… Kişi başına gelir 6.126 $’dan %81,7 artışla 11.134 dolara çıkabildi. Dikkat ederseniz Denizli’den gelir 2004 yılında Türkiye ortalamasının azda olsa üzerindeydi ama 2013 yılında ortalamanın altında kaldı.

2014 yılında Türkiye’nin kişi başına geliri 12.178 $’dan %8,8 ar­tışla 2023 yılında 13.243 $’a geliyor.

Oysa Kilis’te kişi başına ge­lir 6:158 $’dan 8.978 $’a çıkıyor. Türkiye’de gelir artışı sadece yüz­de 8,8 iken Kilis’te bu artış yüzde 45,08’e ulaşıyor.

Aslında kazanan tüm illerde ki­şi başına gelir ülke ortalamasının altında ve yine artışa rağmen ülke ortalamasının altında kalmaya devam ediyor. İkinci kazanan il ise Hakkari… Orada kişi başına gelir 5.179 $’dan %32,5 artışla 6.861 $’a geliyor.

Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı döneminde kazanan 3. İl ise Ardahan. Orada da kişi başına gelir 6.837 $’dan %30,4 artışla 8.917 $’a geliyor.

Ve kaybeden iller:

İlk sırada Gümüşhane: Kişi başına gelir 2014 yılında 8.285 $ iken 2023 yılında 6.416 $’a geriliyor. Gümüşhane’de kişi başına gelir tam olarak yüzde 22,6 azalıyor. Gelirin en fazla azaldığı ikinci ile ise Karabük: Bu ilde kişi başına gelir 10.999 $ iken artık 8.968 $á gerilemiş oldu. Karabük ilimizde kişi başına gelir kaybı tam yüzde 18,5…

En fazla kaybeden 3. İlimiz ise Rize… Evet, yanlış duymadınız; Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı döneminde Rize en fazla kaybe­den üçüncü ilimiz oldu. Rize’de kişi başına gelir 2014 yılında 9.765 $ iken 2023 yılında bu gelir 8.027 $a geriledi. Türkiye’de insanlar 2014 son­rası dolar bazında yüzde 8,8 zen­ginleşirken Rize’de yüzde 17,8 fa­kirleşmiş oldu.

Erdoğan’ın Başbakanlığı döne­minde en fazla kazanan 3. İl olan Bayburt bu sefer kaybedenler lis­tesinde yer aldı. Cumhurbaşkan­lığı döneminde Bayburt’un kişi başına geliri 7.748 dolardan 6.606 dolara, yani yüzde 14,7 gerilemiş oldu.

En fazla kaybeden bir diğer ilimiz ise Trabzon… Burada da 9.348 dolar olan kişi başına gelir yüzde 13,5 kayıpla 8.089 dolara geriledi. Aslında kaybeden iller sırala­masında Karadeniz Bölgesi dik­kat çekiyor diyebiliriz.”