HEDİYE EROĞLU

Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin (MESKİ) 2024 yılı Kasım ayı olağan genel kurul toplantısı ikinci birleşimi yapıldı.

Toplantıya yine kentteki yüksek su ücretlerine yönelik tepkiler öne çıktı. Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer, su ücretlerinin; enflasyonist ortamın sona ermesi ve vatandaşın tasarruf yapmasını öncelikli sayarak mümkün kıldı.

“Biz de harcamalarımızı kısacağız, maliyetleri düşüreceğiz, kayıp kaçağı önleyeceğiz” diyen Seçer’e, muhalefetin eleştirisi, sert oldu. 

MAHKEME KARARI İLE SUYA ZAM SAVUNMASI

MESKİ’nin 2025 yılı bütçe görüşmelerinde bazı bilgiler veren Vahap Seçer, 2019’da kurumun 234 lira borcuna karşılık 100 lira geliri olduğunu söyleyerek, bugün ise 100 liralık borca karşılık gelir bütçesini 99 TL’ye kadar gerilediğini söyledi. “Bu yıl da beklentimiz bu oranın yüzde 73’lere kadar düşmesi” diyen Seçer, sular idaresini aşırı bir borç yükü ile teslim aldıklarını aktardı.

Gelir bütçesinin ise özellikle pandemi ve sonrasında sıkıntılı bir süreçten geçtiğini aktaran Seçer, ayrıca meclisten alamadığı zam yetkisini mahkeme kararı ile almasını da gelirleri bir dönem olumsuz etkilediğini vurguladı.

“2023’te toparladık ama 2023 yılının ilk 6 ayında 250 milyon TL’ye yakın bir gelir kaybımız oldu” diyen Seçer, “Çünkü su tarifeleri için istediğimiz değişikliği meclis kabul etmedi ve biz bunu ancak mahkeme kararı ile yaptık. Bu günkü su bedeli de maliyetimizin neredeyse kafa kafaya olduğunu hatta neredeyse maliyetin 1 metreküp altında olduğunu göreceğiz.

Bütçenin 2024 yılında da gerçekleşme oranının yüzde 75 civarında olacağını öngörüyoruz” dedi.

MESKİ BÜTÇESİNİN NE KADARI YATIRIMA GİDİYOR?

Bütçe giderlerinin 2025 yılı dağılımına ilişkin de bilgiler veren Seçer, “2019’da teslim aldığımız bütçenin yüzde 24,33’ü yatırma gidiyordu. Bugün bu oranın yüzde 49’a kadar çıktığını örüyoruz Tahminen 2025’de de yüzde 53’e çıkacak. 2019’dan sonra anlamlı bir şekilde grafikte anlamlı bir artış görülüyor.

Ayrıca dış finans destekli projelerimiz var. Projelerimizin toplam bütçesi 149 milyon 823 bin Euro’dur. Bunun 32 milyon 222 bin Euro’su Mezitli İçme Suyu Projesi’ne ait ve ve önümüzdeki hafta temel atma törenimizi gerçekleştireceğiz. Bu proje ile Mezitli’nin tüm içme suyu şebekesini değiştiriyoruz. Bu geri ödemesiz bir hibe ve parası da hazır.

Ayrıca Akdeniz- Toroslar Kazanlı- Homurlu Mahallelerini kapsayan projemizin ihalesi bitti, bunun da temel atmasını yapacağız. Bu da 9 milyon 832 bin Euro’luk bir kredi.

Yine Erdemli – Tömük- Arpaçbahşiş Mahalleleri kanalizasyon, atık su arıtma tesisi ve derin deniz deşarjı işinin ihale tarihi belli oldu. Bu projenin toplam bedeli de 23 milyon 768 bin lira. Toplamı 65 milyon 823 bin Euro eksimiz vardı, geçen hafta İller Bankası’na yaptığımız ziyaret ile ek finansman desteği aldık.

5 yıldır bu 3 ayrı proje bizden kısa bir süre önce başlamış, 5 yıldır uğraş uğraşa nihayet bu noktaya gelebildik. Bu projeler, finansmana erişim kolay olmuyor.

Ayrıca 83 milyon 356 bin Euro’luk cumhurbaşkanlığında bekleyen projelerimiz var” diye konuştu.

ŞİMDİLİK SUYA ZAM YOK

Yatırımların ardından yeniden yüksek su fiyatları şikayetlerine gelen Vahap Seçer, “Bir metreküp suyun bize toplam maliyet 36 lira 55 kuruş. Şuanda atık su bedeli dahil su satış bedelimiz ise 35,46 TL’dir. Aşağı yukarı kafa kafa bir TL’de geriden gidiyoruz. Su faturalarının yüksek olduğuna dair şikayetlerini saygıyla karşılıyoruz. Giderlerinizin gelirlerinizi zorlandığını biliyoruz. Sizler de takdir edesiniz ki bizlerde kurumlarımızı sizin adınıza yaşatmak durumundayız. Sular idaresini fatura geliri dışında bir geliri yoktur uzun vadeli uygun opsiyonlu krediler bulur veya öz gelirlerinizle yatırım yaparsınız. Ya da hibe bulursunuz.

Ancak yeni bir fiyat düzenlemesi düşünülmüyor şuanda. Şimdilik bu bizi götürüyor. Sayın maliye bakanının ön gördüğü gibi her geçen gün enflasyonu frenleyebileceklerse bizim açımızdan önümüz daha ferah olur. Çünkü enflasyon oranları ile bizim maliyetler düşer, fiyatları yükseltme-  arttırma gibi bir düşüncemiz olmaz. Biz zaten kar etmiyoruz kendi kendimizi kurtaralım yeter.

FATURAYI ŞİŞİREN “ATIK SU BEDELİ İLÇE BELEDİYELERE GİDİYOR” SAVUNMASI

Ama bir konuda vatandaşların şuna dikkat etmesini istiyorum; biz MESKİ faturalarında evsel atık bedeli topluyoruz ama bu bize gelmiyor, ilçe belediyelerine gidiyor.

Vatandaş kümülatif rakama bakmasın, altta ayrı bir bölüm var Mezitli’deyse, Mezitli’deyse, Mut’taysa Mut’ta belediye evsel atık miktarını alıyor.  Toplamda katı atık bedelleri var, bu MESKİ’ye ait değildir. Yanlış bilgiyle ‘su faturaları yüksek geliyor, MESKİ, sesimizi duy’ derken haklısınız ama bu paranın önemli bir kısmı ilçe belediyelerine ve maliyeye gidiyor. Faturanın şişme bedelini net görün sular idaresine ona göre yorum yapın” dedi.

Vahap Seçer, 2024-2029 yılları arasında 13 ilçede 56 milyar 604 milyon 399 bin TL yatırım planladıklarını söyledi. Son olarak borç stoğu hakkında bilgi veren Seçer, “Şuanda 2019’da 751 milyon 791 bin TL olan borcumuz şuanda 4 milyar 602 milyon TL. Artmış gibi görünse de enflasyonun geldiği boyutu görmek adına önemli” diye konuştu.

EVSEL KATI ATIK ÜCRETİ ALINMASIN

AKP’li Meclis Üyesi Muhammet Emin Tunçaz ise vatandaşın ödediği faturaya baktığını söyleyerek, örneğin Toroslar’da konut başına 41 küsür lira alınan evsel katı atık ücretlerine dikkat ekti. Evsel katı atık tahsilatının geçmişte gelen bir hak olduğunu ancak Mersin’de son 2-3 senedir faturalara aksettirildiğini söyleyen Tunçaz, “Evsel katı atık ücreti alınmasa dar gelirli vatandaşlarımız için önemli bir katkı olacaktır. Siz de serzenişte bulundunuz o yüzden bir çalışma yapmanızı beklerdim” dedi.

“SU FATURALARI DESTEKLENSİN”

Su fiyatlarına ilişkin ise Tunçaz, “Bütçe imkanları itibariyle su faturasının, fiyatının düşürülmesinin gereksiz israfın engellenmesi üzerinden bir kanaat oluştu. Hükümetimizin tasarruf genelgesi de göz önüne alındığında azami dikkatin gösterildiğini düşünüyorum ama her zaman daha iyisini yapmak mümkün. İsrafın önlenmesine yönelik ne yapılacaksa yerini bulacaktır.

Önceki genel kurulda su fiyatlarına ilişkin söylediğim gibi yine size eleştiri açısından söylemek istiyorum; ‘su maliyeti yapılan hesaplar sonucunda ne çıkıyorsa, bunu almak durumundayım’ gibi bir ifadeniz olmuştu. Biraz önce ‘MESKİ’nin karlılığı beni ilgilendirmiyor, ben bir belediye başkanı olarak vatandaşımı memnun etmek isterim’ şeklinde bir beyanınız oldu. Vatandaşı memnun etmeye yönelik, belediyemizin sosyal belediyeciliğe ilişkin çokça malum icraatları mevcut. Bunu geçen genel kurulda toplu taşıma ücretlerini süspanse etmek suretiyle belediyenin 700 milyon liralık bir külfeti karşıladığını söylemiştiniz. Evet vatandaşımızın çok işini gören, özellikle öğrencisi olan ailelerimize önemli bir destek paketi. Aynı desteğin her eve giren su ile ilgili de yapılabileceğine ilişkin bir çalışmanın değerlendirilmesi gerektiğini ifade etmek istiyorum” dedi.

“YÜKSEK MALİYET YAZAN BELEDİYELER VAR”

Vahap Seçer ise bazı büyükşehir belediyelerinin evse atık alma kararını uyguladğını bazılarının ise uygulamadığını söyleyerek, “Bu paradan alınan bu vergiden MESKİ’nin bir karı yok. Direk ilçe belediyesi adına tahsilat yapılıyor. Biz onlara müdahale edemeyiz” dedi. Ancak bazı belediyelerin sanki biraz daha dikkatli hesap yapması gerektiğini gördüğünü söyleyen Seçer, “Bazı belediyeler, ‘nasıl olsa bunu MESKİ alıyor, tüm eleştiriler oraya gidiyor’ diyerek yüksek maliyetler yazmak doğru bir şey değil. Hesaplamalarda daha dikkatli olunmalı. 13 ilçe için bunu söylüyorum. Kanunen böyle bir hakkımız var diye vurun abalıya olmaz” dedi. 

SEÇER, SU FATURASINI DÜŞÜRMEK İÇİN TOPU VATANDAŞA ATTI

“Su fiyatlarını nasıl aşağı çekeceğiz?” sorusuna da cevap veren Seçer, “Ben enflasyonist baskıyla su fiyatlarının yükseldiğini söyledim ama tabi ki tasarruf yaparsanız faturalarınız düşer. Tasarrufta vatandaştan başlıyor. İkinci olarak biz mümkün olduğu kadar cari harcamalarımızı kısacak, daha rasyonel yatırımlar yaparak, maliyetleri düşüreceğiz. Ayrıca en önemli konu kaçak ve kaybın önlenmesidir. Başta muhtarlarımızı, vatandaşlarımız kayıp kaçağın önlenmesini sahiplensinler. Bu ispiyonculuk muhbirlik değildir. Kamunun malını birileri tarafından hukuksuz bir şekilde alınanı, hırsızlığı önlemektir. Biz ciddi teknolojik yatırımlara giriyoruz. Şuanda SCADA sistemimizde 360 derece suyu takip ediyoruz. Her noktayı takip ediyoruz.

“DESTEK İÇİN UCUZ EKMEK, OTOBÜS VERİYORUM”

Keşke bütçemiz elverse de nasıl ucuz toplu taşıma, ucuz ekmek var, suya da bir pay ayırabilsek Ama ben eğer MESKİ’yi süspanse edersem asfaltınızı yapamam. Geliri düşük insanlara zaten farklı alanlarda destek yapıyorum. Öğrencilerin 5 liraya otobüse binmesi demek, o aileni başka bir harcamasına sosyal anlamda katkı demek. Ya da ucuz ekmek vererek. Ama tabi ki ekonomik gelişmeler bunları belirler” şeklinde konuştu.